تاریخ ادبیات سال سوم

1- سعدی ؛ شاعر و نویسنده قرن هفتم. از پیشگامان نثر مسجع و غزل عاشقانه.  آثار: بوستان، دیوان اشعار،گلستان  8باب که حدود چهارصد بیت و جمله ی آن در شمار امثال و حکم در آمده است.  

۲- جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی، شاعر قرن ششم، شهرت او به سبب ترکیب بند مشهورش در نعت و ستایش پیامبر اسلام (ص) است.

3- عنصر المعالی، کیکاووس قرن 5. مؤلف کتاب قابوس نامه در 44باب برای نصیحت فرزندش گیلانشاه ( نثر این کتاب ساده و روان است)

4- ابو علی بلعمی، نویسنده قرن چهارم. مؤلف: تاریخ بلعمی به نثر ساده که اقتباسی از تاریخ طبری است.

5- عطا ملک جوینی، تاریخ نگار و نویسنده قرن هشتم، صاحب اثر : تاریخ جهانگشای جوینی به نثری مصنوع ومتکلف با موضوع تاریخ ایران در قرن هفتم و حمله مغول به ایران.

6- علی حاتمی، فیلم نامه نویس، صاحب فیلم نامه های :هزاردستان، دل شدگان ،سلطان صاحبقران،مادر،کمال الملک،جهان پهلوان تختی.

7- غلامحسین ساعدی، داستان نویس معاصر. صاحب آثار: چوب به دستهای ورزیل ،آی با کلاه­ آی بی کلاه،عزاداران بیل (داستان گاو در این مجموعه داستان قرار دارد.) گور و گهواره، توپ، ترس و لرز.

8- میکل سروانتس، نویسنده اسپانیایی قرن شانزدهم. اثر مشهور او دن کیشوت است.

9-  علی محمد افغانی، رمان نویس معاصر. صاحب رمان هایی چون: بوته زار، شوهر آهو خانم، شادکامان درّه ی قره سو، شلغم میوه ی بهشته.

10- لئون تولستوی. نویسنده روسی. صاحب آثار: آنا کارنینا، جنگ و صلح (اوضاع روسیه در هنگام لشکر کشی ناپلئون)

11- چارلز دیکنز: داستان نویس انگلیسی . نویسنده ی رمان های: دیوید کاپر فید، آرزوهای بزرگ، داستان دو شهر و...

12- داستایوسکی، رمان نویس روسی. آثار: برادران کارامازوف، ابله خانه ی اموات،  

دهکده ی استپانچکوف.

13- نجم الدین رازی (دایه.) از عرفای قرن 7. مهمترین اثر او مرصادالعباد است. این کتاب در هنگام حمله مغول سال 625  نگاشته شده است به سبک سنایی گریش داشته است. موضوع کتاب مرصاد العباد عرفان، اخلاق و آداب معاش و معاداست نثر کتابی ساده و روان و گاهی دارای سجع و موازنه است، در خلال موضوعات، احادیث و آیات و اشعاری را نقل می کند.

14- مولوی- جلال الدین: شاعر عارف ایرانی در قرن هفتم. در کودکی با عطار ملاقات داشت و عطار کتاب اسرار نامه ی خود را به او هدیه کرد. آثار: الف) نظم: مثنوی، دیوان شمس   ب) نثر: فیه ما فیه، مجالس سبعه، مکاتیب

15- هاتف اصفهانی، شاعر قرن 12- شهرت او به سبب ترجیع بند عرفانی اوست. ( موضوع ترجیع بند بیان حقایق عرفانی و رویت خداوند در همه چیز و همه جا است.)

16- نظامی گنجه ای- شاعر بزرگ داستان سرا. قرن ششم. آثار: مخزن الاسرار، لیلی و مجنون، خسرو وشیرین، هفت پیکر( بهرام نامه)، اسکندر نامه( 1.شرف نامه 2. اقبال نامه). او شعر تمثیلی را به حد کمال رسانده است و بسیاری از مثنویهای او مورد تقلید شاعران دیگر قرار گرفت است.

17- ناصر خسرو: شاعر و نویسنده ی قرن 5- در علم کلام، حکمت و ادیان مطالعات عمیق داشت.آثار: دیوان اشعار - زادالمسافرین، وجه دین، خوان اخوان، سفرنامه.

18- سنایی غزنوی: شاعر و عارف قرن ششم. نخستین کسی که موضوعات عرفانی را وارد غزل کرد. آثار: حدیقه الحقیقه، طریق التحقیق، سیرا العبادالی المعاد، کارنامه ی بلخ.

19- سعد الدین وراوینی: نویسنده قرن هفتم که کتاب مرزبان نامه را از زبان قدیم طبرستان به فارسی ترجمه کرد. اصل کتاب مرزبان نامه را مرزبان بن رستم با محتوایی پندآموز در قرن چهارم به زبان طبری تألیف کرد.ویژگی کتاب: نثری مصنوع و تشبیهات و استعارات فراوان

20- ابوالقاسم قشیری: از بزرگان صوفیه در قرن چهارم. کتاب مشهور او رساله ی قشیریه است. وی از شاگردان و مریدان ابو علی دقاق عارف قرن چهارم است.

21- جلال آل احمد: نویسنده ی معاصر. حدود 45 اثر از او باقی است در 4 زمینه: الف) ترجمه( قمار باز داستایوسکی)  ب) سفرنامه( خسی در میقات)  ج) مقالات( غربزدگی، ارزیابی شتابزده)  د) داستان( مدیر مدرسه، نون و القلم، سه تار، زن زیادی، پنج داستان و ...) . نثر او صریح، طنزگونه، کوتاه و نزدیک به زبان گفتار است.

22- محمد بن منور: از نویسندگان قرن ششم. نوه ی ابو سعید ابوالخیر عارف نامی. کتاب مشهور او: اسرار التوحید ( شرح حال ابوسعید ابوالخیر).

23-محمد علی اسلامی ندوشن، نویسنده وپژوهشگر معاصر . آثار : صفیر سیمرغ- روزها- جام جهان بین- آواها و ایماها- داستان داستانها. (تحلیل رزم رستم و اسفندیار و بیانگر تراژدی آزادی و اسارت)

24- پرویز خرسند، نویسنده معاصر. آثار: برزیگران دشت خون- آن جا که حق پیروز است(درباره وقایع عاشورا)-مرثیه ای که ناسروده ماند.

25- حمید سبزواری از شاعران معاصر. آثار: مجموعه «سرود درد» و «سرود سپید‌».

26- حمید رضا طالقانی‌، نویسنده ی معاصر. آثار: تپه ی برهانی (خاطرات یک رزمنده ی جانباز).

27- مجد خوافی، از ادیبان قرن هشتم. صاحب کتاب «روضه ی خلد» به تقلید از گلستان سعدی.

28- علیرضا قزوه: شاعر و نویسنده ی معاصر . مجموعه شعرهای «از نخلستان تا خیابان»،«شبلی در آتش» و سفر نامه ی«پرستو د ر قاف» از آثار اوست.

29- ویلیام شکسپیر. شاعر و نمایش نامه نویس قرن شانزدهم و هفدهم. انگلستان از پیروان مکتب کلاسیک و پدر نمایش نویسی انگلستان است. آثار: نمایش نامه های «مکبث،هملت،اتللو و شاه لیر».و سروده هایی به نام «غزلواره » دارد که موضوع آنها ، بیشتر عشق، ستایش جوانی و مسائل اخلاقی است.

30- سیلویا تانزد وارنر، شاعر و رومان نویس انگلیسی. مجموعه شعر او چفته (داربست درخت) نام دارد. داستانهای او نشانگر علاقه ی او به علوم ماورای طبیعی و موضوعات اسرار آمیز است که از جمله آنها داستان «ققنوس» است.

31-رابیندرانات تاگور، شاعر هندی، برنده جایزه نوبل ادبی. آثار: «ماه نو مرغان آواره». سروده هایش سرشار از نکته های لطیف و تأ مل برانگیز است.

32- میثاق امیر فجر، داستان نویس معاصر. آثار: فجر اسلام، دو قدم تا قاف، انسان میوه ی نخل و اشراق.

33- خواجه عبدالله انصاری، معروف به پیر هرات، عارف و نویسنده ی قرن 5 . آثار: مناجات نامه- نصایح - کنز السالکین- الهی نامه- رساله ی دل و جان.

34- عبید زاکانی، شاعر قرن هشتم. آثار: رساله ی دلگشا- اخلاق الاشرف- موش وگربه.

35- ویکتور هوگو-  شاعر مانتیک قرن 19 فرانسه- طرفدار اصلاحات اجتماعی به نفع مردم محروم بود-  به علت مخالفت با ناپلئون سوم 20 سال در تبعید به سر برد. آثار: بینویان، کلیسای نتردام پاریس، کارگران دریا، مردی که می خندد، تاریخ یک جنایت.

36- فخرالدین اسعد گرگانی، شاعر قرن پنجم. وی کتاب «ویس و رامین» که داستان قدیمی ایرانی است را به نظم درآورد. سبک شعر او ساده و روان . کمی لغات عربی و فراوانی واژه های کهن فارسی است .و سرمشق شاعران بزرگ برای سرودن داستانهای عاشقانه بوده است.

37- افضل الدین خاقانی، ملقب به حسان العجم شاعر قصیده سرای قرن ششم. قصاید او شکوهمند و دشوار اما غزلیات او ساده و روان است.

38- عطار نیشابوری، شاعر و عارف قرن ششم. صاحب اثری چون: الهی نامه- مصیبت نامه- مختارنامه- منطق الطیر- و تذکره الاولیا (به نثر). منطق الطیر داستان تمثیلی پرندگانی است که برای یافتن سیمرغ به کوه قاف سفر می کنند در این کتاب افکار عرفانی از زبان پرندگان نشان داده شده است. و کتاب تذکره الاولیا کتابی است در شرح حال بزرگان عرفان و تصوف.

39- دولتشاه سمرقندی، نویسنده قرن نهم. مؤلف کتاب تذکره دولتشاه سمرقندی(شرح حال شعرا از رودکی تا قرن نهم).

40- فخرالدین علی صفی، نویسنده و طنز پرداز . صاحب کتاب لطایف الوایف.

41- ابوالمعالی نصرالله منشی، نویسنده قرن ششم. مترجم کتاب کلیله ودمنه به زبان فارسی فنی و سجع. تاریخچه کتاب کلیله و دمنه: این کتاب به شیوه ی تمثیل از زبان هندی(سانسکریت) بوده، در زمان ساسانیان به فارسی پهلوی و در قرن دوم هجری به عربی(توسط ابن مقفح) ترجمه شد و در قرن ششم نصرالله منشی به فارسی فنی آن ترجمه کرد. این کتاب تعلیمی و در بردارنده آیات، روایات و اشعار فارسی و عربی است.

42- دکتر علی شریعتی، نویسنده،روشنفکر دینی و جامعه شناس معاصر. آثار: کویر(مجموعه مقالات)- فاطمه فاطمه است-  هبوط- مسئولیت شیعه بودن.

43- عبدالرحمان جامی، شاعر قرن نهم. آثار:

منثور: بهارستان به تقلید از گلستان سعدی-  نقدالنّصوص- نفحات الانس- لوایح و لوامع.

منظوم: هفت اورنگ شامل هفت مثنوی به تقلیداز نظامی گنجه ای. هفت اورنگ شامل: سلسله الذهب- سلامان وابسال- تفحه الاحرار-سبحه الابرار-  یوسف و زلیخا- لیلی و مجنون- خردنامه ی اسکندری.

44- محمد علی معلم دامغانی، شاعر صاحب سبک انقلاب اسلامی . آثار: مجموعه شعر رجعت سرخ ستاره.

45- قیصر امین پور، شاعر و نویسنده ی معاصر. آثار: مجموعه شعرهای: در کوچه ی آفتاب- تنفس صبح- آینه های ناگهانی . « ظهر روز دهم، مثل چشمه ـ مثل رود، به قول پرستو(برای نوجوانان) » .

46- سلمان هراتی . شاعر معاصر. آثار: مجموعه شعرهای: از آسمان سبز- از این ستاره تا آن ستاره (برای نوجوانان)-دری به خانه ی خورشید.

47- علی مؤذنی. داستان نویس معاصر. آثار: ملاقات در شب آفتابی- نه آبی نه خاکی- ارتباط ایرانی- در انتظار شاعر .

48- دکتر فاطمه راکعی، شاعر معاصر. آثار: سفر سوختن- آواز گلسنگ.

49- ساعد باقری، شاعر و نویسنده معاصر . آثار: مجموعه شعر نجوای جنون- شعر امروز (نقد و بررسی شعر معاصر) .

50- سید حسن حسینی، شاعر و نویسنده معاصر . آثار: هم صدا با حلق اسماعیل- گنجشک و جبرئیل .

51- مصطفی علی پور، شاعردوره ی انقلاب اسلامی. آثار: مجموعه شعر از گلوی کوچک رود .

52- دکتر ابراهیم باستانی پاریزی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ و شاعر معاصر . 

آثار: حماسه ی کویر- خاتون هفت قلعه- اژدهای هفت سر(درباره راه ابریشم)- وادی هفتواد- هشل الهفت- پیغمبر دزدان- اقتصادعصر صفوی-  آسیای هفت سنگ- سفرنامه ی از پاریس تا پاریس .

53- محمد بهمن بیگی، نویسنده معاصر . صاحب کتاب بخارای من ایل من . (به نثر روان و طنز آمیز در قالب داستان، تاریخ معاصر ایل قشقایی را بیان می کند)

54- زین العابدین رهنما. نویسنده و مترجم معاصر. مؤلف کتاب پیامبر(زندگی پیامبر بزرگوار)

55- سند باد حکیم هندی. مؤلف کتاب سند باد نامه، این کتاب را ظهیری سمرقندی به فارسی ترجمه کرد و ازرقی آن را به نظم در آورد.

56- خواجوی کرمانی. شاعر قرن هشتم. آثار: خمسه(به تقلید از نظامی)شامل: همای و همایون- گل و نوروز- روضه الانوار-کمال نامه- گوهرنامه.

57- خواجه نظام الملک، وزیر مشهور سلجوقیان. مؤلف کتاب سیاست نامه(سیرالملوک) در پنجاه فصل که حاصل تجربیات اوست.

58- فخرالدین عراقی شاعر قرن هفتم. از عرفای بزرگ که در هجده سالگی به مولتان هندرفت و در خدمت شیخ بهارالدین زکریا و صدرالدین قوینی (در قونیه) بود. آثار: دیوان اشعار- لمعات.

59- دکتر عبدالحسین زرین کوب، پژوهشگر و نویسنده معاصر. آثار: با کاروان حلّه- بحر در کوزه- نقد ادبی- سرّنی- بامداداسلام- جستجو در تصوف- از چیزهای دیگر- نه شرقی نه غربی انسانی- پلّه پلّه تا ملاقات خدا.

60- سیاوش کسرایی، شاعر معاصر. آثار:با دماوند خاموش- از قرق تا خروس خوان- خانگی- آرش.

61-ابوالفضل بیهقی – مولف کتاب ارزشمند تاریخ بیهقی ، قرن 5 (تاریخ مسعودی) موضوع اصلی این کتاب : تاریخ سلطنت مسعود غزنوی است. وبخش هایی از روزگـــار حکومت سامانیان،صفاریان وغزنویان  را بیان می کند.نثر این کتاب  ساده و روان است.

نظرات بزرگان د رباه ی زنان

دختران دو دسته اند : دسته اول آنهایی که زیبا هستند وفورا ازدواج میکنند  و دسته دیگر آنهایی که به دانشگاه میروند   (برناردشاو)
 
زن از این متأثر نمیشود که به او توجه کنید، بلکه تأثر او از این است که به او توجه کنید و بعد از او دور شوید   (تواین)
 

با زنان همانطور که با کودکان سر و کار دارید رفتار کنید  ولی همانطور که با ملکه صحبت میکنید با او سخن بگویید   (وایلد)
 
کار زن افراط و تفریط است، اگه دوست بدارد از شدت محبت بی زار میشود و وای به حال زمانی که دشمنی پیدا کند  (ولتر)

 
از دستپخت زن تعریف کن تا در کنار اجاق خود را قربانی کند   ( دیل کارنگی)
 
ازدواج کار خوبی است، ولی بهتر است این کار را انجام ندهید  (سامبرست)
 
زن چون کراوات است، هم مرد را زیبا نگه میدارد هم حلقوم او را می فشارد   (ویکتور هوگو)
 
در زندگی یک مرد دو روز ارزش دارد : روزی که با زنی آشنا میشود و روزی که او را به خاک می سپارد   (ویکتور هوگو)
 
 
هرگاه میخواهید از کسی انتقام بگیرید او را به ازدواج ترقیب کنید   (برنارد شاو)
 
راز از هر نوعی بر قلب زنان فشاری غیر قابل تحمل می آورد   (پوشکین)
 

مردها آنچه را که می شنوند از یک گوش وارد و از گوش دیگر خارج می سازند، اما زنان از 2گوش وارد و از دهان خارج می کنند   (برنارد شاو)
 
زن با نگاه خود آتش می افروزد و بیهوده می کوشد تا با اشک خود آنرا خاموش کند   (برنارد شاو)

گرانقیمتترین انگشتری های جهان، انگشتری نامزدی است، چون مرد پس از خرید آن تا آخر عمر قسط میدهد   (چاگورا)

زنها فقط دو روز می توانند مردها را خوشبخت کنند، روز عروسی و روز مرگ   (برنارد شاو)

زن، وقتی از یک حقیقت دفاع می کند منطقش بسیار ضعیف و قدرت اثباتش بی تأثیر است . ولی اگر همین زن بخواهد از یک دروغ دفاع کند آن وقت کسی را تاب مقاومت در برابر او نیست   (گالیله)

شوهری که بیش ازحد به پاکدامنی زن خود می بالد، احمقی است که بیش ازحد خود را فریب می دهد   (لاروشنوکو)
 
اشک، نیرومندترین ماده سیال روی زمین است   (داوینچی)

اگر زنی عصبانی شد، یقین کنید که یک کار انجام نشده دارد و چاره اش در این است که به عصبانیت تظاهر کند   (دیکنز)

برای زن فقط یک بدبختی و مصیبت وجود دارد و او این است که حس کند کسی اورا دوست ندارد   (چاپلین)

اگر تله به دنبال موش برود، زن نجیب هم دنبال مرد   (ضرب المثل سوئدی)

مردها را شجاعت به جلو میراند و زنها را حسادت   (برنارد شاو)  

****************************
 ممکن است که از امواج دریا نجات یابید، ولی از دست زنها خیر

تاریخ ادبیات سال دوم

«به نام خداوند جان وخرد»

تاریخ ادبیات  و اعلام ( سال د وم دبیرستان  )                                                 

1- خواجه عبدالله انصاری-دانشمند وعارف قرن 5 ملقب به شیخ‌الاسلام و معروف به پیرانصار و پیرهرات.

آثار: الهی‌نامه/ زادالعارفین/ مناجات‌نامه/ رساله‌‌ی دل و جان .ویژگی مناجات های او: مسجع- ساده و دلنشین سرشار از مضامین عرفانی لطیف.

2- شهریار- سید محمد حسین بهجت تبریزی - غزل سرای معاصر-آثار: دیوان 5 جلدی اشعار- حیدر بابایه سلام (به زبان ترکی).

----------------------------------------------------------------------------------

3- هومر- شاعر نابینای حماسه سرای یونانی- قرن هفتم قبل از میلاد.

آثار: ایلیاد و ادیسه (مجموعه‌‌ی آداب و اخلاق یونانیان قدیم) این آثار جزء حماسه طبیعی به حساب می‌آیند.

4- فردوسی- شاعر حماسه سرای قرن 4 و 5 –سراینده ی شاهنامه. شامل سه بخش: اساطیری- حماسی و تاریخی .

5- ویاسا: حکیم و فرزانه ی  هندی- کتاب مهابهارات حماسه‌ی بزرگ هندوان به زبان سانسکریت شامل 19 کتاب منسوب به اوست. (اما این حماسه را نزدیک به صد شاعر در چند قرن سروده اند.)

6- والمیکی: شاعر باستانی هند. سراینده‌ی حماسه‌ی معروف هندوان«رامایانا»  به زبان سانسکریت که موضوع آن جنگ ‌های رام و همسر او سیته است.

7- ابن حسام خوسفی: ‌شاعر قرن 8 و 9 سراینده‌‌ی حماسه‌ی مصنوع خاوران نامه با موضوع سفرها و حملات علی (ع) به سرزمین خاوران به همراه مالک اشتر و جنگ با دیو و اژدها و وقایع خیالی.

8- باذل مشهدی: شاعر قرن 11 و 12 سراینده‌ی حماسه‌ی مصنوع «حمله‌ی حیدری»

موضوع کتاب: شرح زندگی و جنگ ‌های پیامبر(ص) و علی (ع) تا شهادت علی (ع) در محراب مسجد کوفه.

9- خواجه نظام‌الملک- دانشمند و نویسنده‌ی قرن 5 مؤلف کتاب سیاست‌نامه.

10- الکساندردوما (پدر): داستان نویس و نمایش‌نامه نویس قرن 19 فرانسه.

آثار: سه تفنگدار (شرح قهرمانی ‌های سه تن از تفنگداران لویی سیزدهم) کنت مونت کریستو. لانه‌ی سیاه..

11- زین العابدین مراغه‌ای- نویسنده و آزادیخواه قرن 13 هجری قمری و از پیشگامان ساده نویسی معاصر. مولف کتاب ‌سیا حت نامه ابراهیم بیک (داستانی انتقادی درباره اوضاع اجتماعی ایران)

12- عبدالرحیم طالبوف تبریزی: نویسنده قرن 13 و 14 هجری قمری

آثار: کتاب احمد (به تقلید از کتاب امیل ژان ژاک روسو). - مسالک ا لمحسنین

13- آلن رنه لوساژ : ‌نویسنده ی فرانسوی -کتاب ژیل بلاس  نخستین رمان فرانسوی از آثار اوست.

14- نقیب الممالک: نقال وقصّه گوی ناصر الدین شاه -کتاب امیرارسلان (داستان مشهور عامیانه‌ی فارسی)از اوست.

15-عباس خلیلی: نویسنده عصر مشروطه.

آثار: انتقام، انسان و اسرارشب،‌روزگار سیاه (الهام گرفته از کتاب مادام کاملیا اثر الکساندر دوما) ویژگی و موضوع آثار: نثری احساساتی، سرشار از لغات عربی با موضوع تیره روزی زنان ایران

16-مشفق کاظمی: نویسنده‌ی قرن 13 و 14.

آثار: تهران مخوف ( نخستین رمان اجتماعی با موضوع وضع حقارت آمیز زنان ایرانی- یادگار شب (جلد دوم تهران مخوف)

17-یحیی دولت‌آبادی: از نویسندگان و ترویج‌دهندگان تعلیم و تربیت جدید.از آثاراو: شهرناز

18- محمود دولت آبادی: نویسنده‌ی معاصر.  آثار: کلیدر / جای خالی سلوچ/ لایه‌های بیابانی.

19- عبدالحسین صنعتی زاده: از نخستین نویسندگان رمان‌های تاریخی در ایران

آثار: مجمع دیوانگان (نخستین آرمانشهر (اتوپیا- مدینه‌ی فاضله) ادبیات معاصر است).

20- صادق هدایت: داستان نویس معاصر.  آثار معروف : بوف کور/ سگ ولگرد/ سه قطره خون/ اصفهان نصف جهان/ پروین دختر ساسان و...

21- جلال آل احمد: نویسنده‌ی مشهور معاصر از خانواده ای روحانی . آثار اودر  زمینه است :

1- سفرنامه‌ها(خسی در میقات و...) 2- داستان‌ها (مدیر مدرسه - سه تار و...) 3- مقالات (غربزدگی) 4- ترجمه‌ها (قمارباز اثر داستایوسکی).  

22-محمد علی جمالزاده:پدر داستان نویسی کوتاه در ایران که اولین اثر او در سال 1300 به نام یکی بود یکی نبود به چاپ رسید .شیوه نثر او انتقادی ، طنز گونه ، سرشار از ضرب المثل و کنایات عامیانه است .

آثار : راه آب نامه – شور آباد – هفت کشور-  دار المجانین -  قصه ی ما به سر رسید – قصه های کوتاه برای بچه های ریش دار-سر و ته یک کرباس- تلخ و شیرین.

23- سیمین دانشور: نویسنده‌ی معاصر

آثار: سووشون، جزیزه سرگردانی، آتش خاموش (نخستین مجموعه داستان او) سووشون داستان زندگی یوسف و همسرش زری و شرح و توصیف زندگی اجتماعی مردم فارس در جنگ جهانی دوم و تسلط انگلیسیان بر ایران است.

24-بزرگ،‌علوی،‌داستان‌نویس معاصر:‌

آثار چشمهایش،میرزا، چمدان، سالاری‌ها، ورق پاره‌های زندان،‌نامه‌ها، داستان گیله مرد از مجموعه داستان‌نامه‌ها،که بر کتاب از رنجی که می‌بریم جلال آل احمد تاثیرچشمگیری داشته است.

-------------------------------------------------------------------------------------

25- هریت بیچراستو: داستان نویس آمریکایی

نویسنده ی کتاب: کلبه‌ی عموتم (که بیانگر دنیای محنت آلود بردگان سیاه است،‌تأثیر این کتاب بر صدور فرمان الغای بردگی در آمریکا آشکار است .)

26- اثل، مانین، بانوی انگلیسی. آثار: «راه بئرسبع» درباره‌ی فا جعه‌ی فلسطین.

27- غسان کنفانی: نویسنده‌ی معاصر عرب.  آثار: ادب المقاومه فی فلسطین المحتلّه.

28-پابلو نرودا: شاعر آزادیخواه شیلی واز همرزمان آلنده(رهبر انقلاب شیلی) آثار: انگیزه نیکسون کشی و جشن انقلاب شیلی.

29- جان اشتاین بک: نویسنده‌ی آمریکایی قرن بیستم(برنده ی جایزه پولیترز) که در آثار خود حالات زندگی محرومان را شرح داده است-آثار: خوشه‌های خشم،‌موش ها و آدم ‌ها و مراتع بهشتی

30- محمود درویش: شاعر فلسطینی .این شاعر را به این خاطر که جز برای فلسطین شعر نگفته شاعر مقاومت فلسطین نامیده‌اند.

31- محمد بن منوّر: نویسنده ی قرن ششم -مؤلف: اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابوسعید(درباره زندگی و کرامات

 ابو سعید ابو الخیر عارف مشهور.)

32-  حکیم عمر خیام: فیلسوف، ‌ریاضی دان منجم و شاعر قرن 5 و 6  - آثار: رباعیات، و کتاب هایی در زمینه ریاضی مانند :(جبر و مقابله)

-----------------------------------------------------------------------------------

32- ویکتور هوگو: مشهورترین شاعر رمانتیک قرن نوزدهم فرانسه عضو فرهنگستان فرانسه از مخالفان ناپلئون سوم. آثار: بینوایان. گوژپشت نتردام، کاراگران دریا، مردی که می‌خندد.

33- ویلیام سیدنی پورتر (اُ – هنری) نویسنده آمریکایی که شهرتش به خاطر داستهانهای کوتاه و احساساتی و نیمه واقع گرایانه است.

آثار: قلب مغرب، آواز شهر، راه‌های سرنوشت- اختیارات، چرخ و فلک.

34- آندره ژید: نویسنده فرانسوی،( برنده جایزه نوبل به جهت بیان مشکلات زندگی آدمی با عشقی سرشار از واقعیت)  . آثار: مائده‌های زمینی(این کتاب زاده ی شور واضطراب جوانی نویسنده است.)

35- کمال‌الدین عبدالرزاق کاشانی- نویسندة قرن دهم. آثار: تحفه الاخوان.

36- فرانتس فانون – نویسنده ی معاصرالجزایری .آثار: سال پنجم الجزایر- دوزخیان روی زمین-واپسین دم استعمار-انقلاب آفریقا.

--------------------------------------------------------------------------------------

37- سعدی : شاعر و نویسنده قرن هفتم. شیوایی و روانی و لطف کلام توانمندی در عرصه نثر مسجع از ویژگی‌های اوست. آثار: گلستان، (در 8 باب و1 مقدمه به نظم و نثر مسجع) بوستان،‌دیوان اشعار و …. مجموعه آثار وی با عنوان کلیّات سعدی منتشر شده است.

38- مولوی(جلال الدین محمد بلخی).شاعر وعارف قرن هفتم.آثارشعری او:1- مثنوی معنوی(6دفتر و حدود 26 هزار بیت.) 2- دیوان شمس (مجموعه غزلیا ت).

آثارنثر:1- مکاتیب 2- مجالس سبعه 3- فیه ما فیه(با درون مایه ی مذهبی،اخلاقی ،اجتماعی که شامل سخنان اوست.)

39- سنایی: از شا عران بزرگ قرن ششم، اولین شاعری که مطالب عرفانی را وارد شعر کرد و آن را با مطالب عاشقانه در آمیخت. قصایدی با موضوعات: زهد و حکمت و اخلاق و عرفان دارد. -آثار: حدیقه الحقیقه- سیرالعباد الی المعاد- کارنامه‌ی بلخ – طریق التحقیق .

--------------------------------------------------------------------------------------

40- دکتر محمود صناعی: استاد و نویسنده‌ی معاصر. آثار: آزادی و تربیت

41- دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن: پژوهشگر و نویسنده‌ی معاصر.  آثار: جام جهان بین، آواها و ایماها، صفیر سیمرغ، روزها ،کشور شوراها.

42- عبدالحسین وجدانی: نویسنده معاصر:‌ آثار: مجموعه داستان عمو غلام.

43- جلال رفیع. نویسنده و روزنامه نگار معاصر.آثار: فرهنگ مهاجم،فرهنگ مولد / درِ بهشت شداد.

44- نظامی گنجوی. مشهورترین شاعر داستان پرداز بزمی در قرن ششم.                                                  

آثار: پنج گنج (خمسه) شامل: هفت پیکر، مخزن الاسرار، لیلی و مجنون،‌خسرو و شیرین. اسکندرنامه. شامل 2 بخش: شرف نامه- اقبال نامه

-----------------------------------------------------------------------------------

45- سهراب سپهری -‌شاعر و نقاش معاصر- آثار. هشت کتاب (مجموعه‌ی شعر)، اتاق آبی( زندگی‌نامه)

46- نیمایوشیج (علی اسفندیاری). شاعر نوپرداز معاصرکه سروده هایش نمادین وانتقادی است. آثار: افسانه (اولین مجموعه ی  شعر نو که در سال 1301 به چاپ رسید و سرآغاز شعر نو بود)،ققنوس و...

47- ابوالقاسم لاهوتی: شاعر قرن چهاردهم آثار: مجموعه‌ای از قطعات و مقداری تصنیف و ترانه با زبانی ساده و روان.

48- ابوالعلای معری: شاعر نابینای عرب:‌ آثار: شرح اشعار متنبی- شرح دیوان بحتری.

49- جعفر خامنه‌ای: شاعر قرن سیزدهم و چهاردهم. که اشعارش به تأثیر از نوپردازان ترکیه به چاپ می‌رسید.

50- مهدی اخوان ثالث (شاعر معاصر). ویژگی شعر او اجتماعی، لحن حماسی و تأثیر گرفته از شعر سبک خراسانی قدیم است. آثار: ارغنون- زمستان- آخر شاهنامه- از این اوستا، در حیاطِ کوچک پائیز در زندان، ترا ای کهن بوم وبردوست دارم و...

51- طاهره صفارزاده. ازشاخص ترین شاعران مذهبی قبل از انقلاب . آثار: رهگذر مهتاب- طنین در دلتا- سد و بازوان- سفر پنجم- دیدار صبح- بیعت با بیداری.

52- علی موسوی گرمارودی:.از پیشتاران شعر مذهبی است و از شعرای نوپرداز به حساب می‌آید. آثار: سرود رگبار- عبور- در سایه سار نخل ولایت- چمن لاله- خط خون- تاناکجا - دستچین.

53- دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی: شاعر و پژوهشگر معاصر.:

1- مجموعه ا شعار: شبخوانی- از زبان برگ- در کوچه باغ ‌های نشابور- از بودن و سرودن- مثل درخت در شب باران، بوی جوی مولیان.

2- آثار تحقیقی: صور خیال در شعر فارسی- موسیقی شعر- تصحیح اسرارالتوحید.

54- محمد حسن رهی معیری: غزل سرای معاصر که در اشعارش به شیوایی و روانی شعر توجه داشته است. به سبک سعدی شعر می سروده است. آثار: سایه‌ی عمر.

55- هوشگ ابتهاج (هـ.ا.سایه) شاعر معاصر. آثار: نخستین نغمه‌ها- سیاه مشق، سراب ، شبگیر.

------------------------------------------------------------------------------------

56- ابن بطوطه: جهان گرد مشهور مراکشی قرن هشتم.

آثار: سفرنامه‌ی ابن بطوطه (که توسط ابن جزی دبیر سلطان مراکش با نام رحله‌ی ابن بطوطه یا تحفه النظار و غرایب الامصار تألیف شد.) ویژگی این سفرنامه: دقت  نظر، واقع‌بینی و توصیفات دقیق است.

57- پیرلوتی: جهان گرد فرانسوی قرن نوزدهم. آثار: سفرنامه‌ی به سوی اصفهان.

58- محمد حسن خان صنیع الدوله( اعتماد السلطنه): وزیر چاپ و دربار ناصرالدین شاه.

آثار: مرآه البلدان- مطلع الشمس- خیرات الحسان- الماثر و الآثار- تاریخ منتظم ناصری - روزنامه‌ی خاطرات اعتماد السلطنه.

59- دکتر طه حسین. ادیب و پژوهشگر نابینای مصری. کتاب ‌الایام (از بهترین نمونه‌های زندگی نامه نویسی (حسب حال) است.).این کتاب تصویر زندگی پرفراز ونشیب اوست.

60- مسعود سعد سلمان: شاعر حبسیّه سرای قرن پنجم که بیشتر عمر خود را در قلعه‌های « نای- سو-    د هک – مرنج» در زندان به سر برد.

61-پوران شریعت رضوی: همسر دکتر علی شریعتی. آثار: طرحی از یک زندگی( درباره زندگی و افکار همسرش.)

---------------------------------------------------------------------------------------

62- زیب النسا (متخلص به مخفی).از زنان شاعر هند. پیرو عرفی شیرازی(از شاعران دوره صفویه)

 آثار: دیوان اشعار.

63- محمد کاظم. کاظمی. شاعر معاصر افغانی آثار: مجموعه شعر (پیاده آمده بودم)

64- ابن مالک: دانشمند قرن هفتم- مؤلف کتاب الفیه (آموزش صرف و نحو عربی به شعر در هزار بیت).

65- ابوریحان بیرونی: دانشمند قرن پنجم. آثار: تحقیق ماللهند (شرح سفر به هندی) آثار الباقیه- التفهیم- قانون مسعودی.

.66- بیدل دهلوی.شاعر پارسی گوی هندی. ویژگی اشعارش: ‌افکار عرفانی با مضامین پیچیده و استعارات و کنایات.

-----------------------------------------------------------------------------------

67- توماس کارلایل: مورّخ و نویسنده قرن 19 – کتاب تاریخ فردریک کبیر از آثار وی است.

68- ناصر خسرو قبادیانی :ملقّب به « حجت» از حکما وشاعران قرن 5 است .

69- علی اکبر دهخدا. دانشمند و ادیب قرن چهاردهم .آثار: لغت‌نامه، امثال و حکم، چرند و پرند،‌ترجمه ‌ها «عظمت و انحطاط رومیان- روح القوانین.»

70- عبیدزاکانی. شاعر طنزپرداز قرن هشتم. آثار: دیوان اشعار. رساله‌ی دلگشا، اخلاق الاشراف- موش و گربه.

71- شمس کسمایی: از پیشگامان تجدّد در شعر فارسی است.

70- ابونصر فراهی: مؤلف کتاب نصاب الصبیان (موضوع آن آموزش لغت عربی به زبان شعر است.)این کتاب جزء کتاب های درسی مکتب خانه های قدیم بوده است.

72- محمد علی فروغی.از چهره‌های ادب و حکمت معاصر.  آثار : سیر حکمت در اروپا، آئین سخنوری- تصحیح کلیات سعدی و دیوان حافظ.

73- رشیدالدین و طواط: شاعر و کاتب ایرانی دوره ی سلجوقی. کتاب مشهور او« حدائق السِحر» است.

74- ابوالعلای معرّی : شاعر و لغوی معروف عرب که به سبب بیماری آبله نابینا شد. از آثار او: شرح اشعار متنبّی و شرح دیوان بُحتری  است.

75- عطّار نیشابوری: شاعر و عارف قرن 6 و7- آثار:تذکره الاولیا-منطق الطیر-الهی نامه-مختارنامه-مصیبت نامه.

76- محمد علی فروغی: ملقب به ذکا ءالملک –از چهره های بزرگ علم و ادب.آثار: سیر حکمت در اروپا-آیین سخنوری و...

77- امیرخسرودهلوی: بزرگ ترین شاعر هند در قرن  هفتم .  وی به تقلید از نظامی پنج مثنوی سروده است.

78-هندوشاه نخجوانی :نگارنده تاریخ«تجاب السلف» درباره ی تاریخ خلفای عبّاسی .با نثری روان وشیرین.

79- وصاف الحضرة : مولف « تاریخ وصّاف » درباره ی تاریخ مغول بانثری مصنوع و متکلّف.

معنی درس رستم واسفندیار

درس دوم                                                                                                                                                                                                                                                  

1- وقتی که روز شد رستم لباس جنگی اش را پوشید و برای محافظت کردن تن خود،ببر بیان را زیر گبر پوشید .

2- کمندی بر ترک بند زین اسبش بست و بر آن اسب درشت هیکل و تنومند سوار شد .

3- ‌رستم با لباس جنگی و سوار بر اسب و آماده‌ی نبرد تا ساحل رود هیرمندآمد درحالی که ناراحت و متأسّف بود و در عین حال می خواست اسفندیار را نصیحت کند .

4- رستم از ساحل رود هیرمند گذشت و به سمت بالا حرکت کرد در حالی که از آن چه تقدیر برایش تعیین کرده بود در شگفت بود.

5-رستم با عصبانیّت فریاد زد که ای اسفندیار خوشبخت ، حریف تو آمد، آماده ی جنگ باش .

6- وقتی که اسفندیار این سخن را از آن پهلوان عصبانی پیر (رستم ) شنید؛

7-خندید و گفت الان آماده ام . من از وقتی که از خواب بلند شده ام آماده ام .

8- ] اسفندیار [ دستور داد تا لباس جنگی و کلاه خود و همین طور تیردان و نیزه ی جنگجو را ببرند.

9-بردند و او تن پاک و سپیدش را با زره پوشاند و آن کلاه پادشاهی را نیز بر سرش گذاشت .

10- دستور داد تا اسب سیاهش را زین کنند و کنار شاه ( اسفندیار ) ببرند.

11- وقتی که اسفندیار جنگجو لباس جنگی اش را پوشید . به خاطر نیرو و قدرت و نشاط جوانی که در او بود ،

12- انتهای نیزه اش را روی زمین گذاشت و به کمک نیزه ( پرش با نیزه ) سوار بر اسب شد .

13- اسفندیار مثل پلنگی که گور خری را مورد حمله قرار دهد و او را به جست و خیز درآورد (به روی اسبش نشست و اسب را به حرکت و تلاش واداشت .)

14- به این شکل آن دو به جنگ رفتند گویی که در جهان فقط جنگ و دشمنی است و هیچ جشن و شادی در دنیا وجود ندارد و هیچ کاری برای آن ها شادی بخش تر از جنگ نمی باشد.

15- وقتی که دو پهلوان پیر و جوان ( رستم و اسفندیار ) به یکدیگر نزدیک شدند؛

16- اسب های هر دو مبارز شیهه کشیدند ( به قدری صدای شیهه‌ی اسب‌ها بلند و ترسناک بود ) گویی که دشت نبرد از هم شکافته شد .

معنی : این گونه گفت رستم با صدای بلند که ای شاه سر حال و خوشبخت ،

17- اگر طالب جنگ و کشتار هستی و خون ریختن  و بر چنین کار سختی ( جنگ و کارزار ) اصرار می ورزی و دوست داری ،

18- بگو تا برای چنین جنگی ، سوارانی جنگجو از شهر زابل بیاورم که همراه آنان بهترین نوع اسلحه ( خنجر کابلی ) باشد .

19- در این میدان جنگ آنها را به جنگیدن وامی داریم و خودمان نیز دست از جنگ کشیده و مدّتی این جا صبر می کنیم و جنگ را تماشا می کنیم .

20- مطابق میل تو می شود ، تاخت و تاز و جنگ و ستیز و مبارزه و تلاش را خواهی دید .

21- اسفندیار این گونه پاسخ داد : که برای چه و تا کی این قدر سخنان ناروا و بیهوده می گویی ؟

22- برای من جنگ زابلی ها و یا ایران و افغانی ها چه لزومی دارد

23- هرگز چنین روشی ندارم . این کار در دین من شایسته و سزاوار نیست .

24- که ایرانیان را به کشتن دهم و خودم تاج پادشاهی بر سر بگذارم و سلطنت را برای خودم حفظ کنم.

25- تو اگر به یار و نیروی کمکی نیاز داری بیار . من هرگز به نیروی کمکی نیازی ندارم .

[ نمی ‌خواهم دیگران را به کشتن دهم . ]

26- دو جنگاور با یکدیگر پیمان بستند که در آن جنگ هیچ کس  به آن ها کمک نکند .

27- در آغاز جنگ را با نیزه آغاز کردند . در اثر ضربات نیزه حلقه های زره پاره شد ، در نتیجه    خون از جوشن آنها سرازیر شد .

28- به خاطر نیروی اسب ها و ضربه ی پهلوانان آن شمشیرهای محکم شکست

29-  مثل شیران جنگی به یکدیگر حمله کردند و خشمگینانه اندام های یکدیگر را با گرز در هم کوبیدند.

30- دسته ی گرز سنگین آن ها شکست و دست دو پهلوان از جنگیدن باز ماند .[ چرا که دیگر چیزی نبود که به دست گیرند و بجنگند . ]

31- کاملاً به هم نزدیک شدند و کمربند همدیگر را گرفتند . اسب ها نیز سرهایشان را به پایین انداختند

32-گاهی این بر آن غلبه می کرد گاهی آن بر این غلبه می کرد ؛ هیچ یک از دو پهلوان از پشت زین  حرکتی نکردند و هیچ یک بر دیگری پیروز نشدند .

33- دو پهلوان از میدان جنگ دور شدند در حالی که اسب های آن دو خسته بود و خودشان نیز در اثر جنگ بی نتیجه زخمی و خسته شده بودند .

34- آب دهانشان به خاک و خون تبدیل شده بود ؛ زره و پوشش اسب هایشان نیز پاره پاره.

35- اسفندیار گفت : ای سیستانی ( از روی تحقیر ) شاید تو قدرت جسمانی و مهارت مرا در تیراندازی و جنگاوری و تیری که به سینه ات زدم [ و پیکرت را خونین کردم ] را فراموش کرده ای [ که حالا چنین آماده ی جنگ کردن آمده ای . ]

36-[ اسفندیار خطاب به رستم می‌گوید ] تو از مکر و حیله ی زال ( پدر رستم ) تندرست و سالم شده ای و گرنه باید به گور می رفتی . ( اگر دیروز تدبیر و حیله ی زال نبود تو دیگر مرده بودی . )

37- امروز آن گونه گردن تو را ( تمام بدن تو را )  می کوبم که از این به بعد زال ، پدرت تو را زنده نبیند .

38- از خدای پاک که جهان هستی در پنجه ی  قدرت اوست ، بترس و عقل و احساس خود را تباه مکن ( برخلاف عقل و احساس خود عمل مکن . )

39- امروز برای جنگیدن نیامده ام . بلکه برای عذرخواهی و حفظ آبرو آمده ام .

40- کوشش تو ظالمانه است ؛ جنگ هم ظالمانه است ؛ تو بصیرت و بینایی خود را از دست می دهی و عاقلانه و خردمندانه عمل نمی کنی . ( تو با من ظالمانه رفتار می‌کنی و به حکم عقل اعتنا نمی‌کنی و جنگ را بر من تحمیل می‌کنی . )

41- التماس و خواهش رستم در اسفندیار اثر نکرد ؛ ] در نتیجه [ به ناچار ، رستم :

42- دو سر زه را در دو گوشه ی کمان محکم کرد و آماده ی پرتاب تیر شد و آن تیر گزی را که نوکش را با سم کشنده آغشته کرده بود ،

43- تیر گز را در کمان قرار داد و سر خود را به سوی آسمان بلند کرد . ( با خداوند مناجات کرد . )

44- گفت ای خداوند پاک و خالق خورشید ، ای افزاینده ی علم و شکوه و قدرت ،

45- خدایا تو بر همه چیز احاطه داری . ( به روح و روان و جان من احاطه داری . )

46- که چه قدر تلاش می کنم که شاید اسفندیار از جنگیدن منصرف شود .

47- خدایا تو می دانی که او با من سر جنگ دارد و ظالمانه رفتار می‌کند و دم از دلاوری

 می زند و جنگاوری و دلاوری و قدرت خود را به رخ من می کشد .

48- ای خدایی که آفریننده ی ماه و تیر هستی و سرنوشت در دست توست و بر همه کاری تواناهستی ، به خاطر این گناه ( زدن تیر به چشم اسفندیار ) مرا بازخواست نکن .

49- رستم تیر گز را به همان شکل که سیمرغ فرموده بود سریع در کمان گذاشت .

50- تیر را بر چشم اسفندیار زد و جهان در برابر آن نامدار تیره و تار شد .

51-  قامت بلند اسفندیار خمیده شد و با آمدن مرگ همه چیز را از دست داد .